بسیاری از مردم که با انواع لجستیک و خدمات زنجیره تامین سروکار دارند عبارت “لجستیک شخص سوم” (third party logistic) یا 3PL یا TPLبه گوششان خورده است ولی آیا در مورد اصطلاحات دیگر هم چنین است؟ در واقع چندین نوع لجستیک وجود دارد که اینجا ما قصد داریم از1PL تا 6PL را به شما توضیح داده و نشان دهیم مجموعه ها چگونه زنجیره تامین را یکپارچه سازی می کنند.مهم است که بدانیم هرچقدر یک شرکت از 1PL به سمت 6PL ( و بیشتر ) حرکت می کند به همان نسبت زنجیره تامین آن شرکت توسط برونسپاری به دیگر شرکت ها و سطوح بالاتر یکپارچه سازی خدمات مدیریت می شود.
لجستیک اول شخص یا 1PL
1PL یعنی چه ؟ 1PL به شرکت یا شخصی اشاره می کند که محصولات خود را با استفاده از خودروی خود حمل یا ارسال می کند.در این حالت در واقع هیچ شرکت دیگری در هیچ شکل دیگر برای جابجایی کالا درگیر نیست.مثلا تولید کننده ای را در نظر بگیرید که ابزار تولید می کند.این تولید کننده ابزار تولید شده را با ماشین شخصی خود به طور مستقیم به مغازه ها حمل می کند تا فروخته شوند. به عبارت دیگر همه چیز داخلی است
لجستیک دوم شخص : 2PL
2PL یعنی چه ؟ شاید اغلب ما با این نوع لجستیک بیشتر از همه انواع دیگر آشنا باشیم هرچند این اصطلاح به گوشمان نخورده باشد. نوع 2PL دربرگیرنده شرکتی است که از یک شرکت حمل و نقل دیگر به عنوان حق العملکار برای ارسال کالای خود استفاده می کند. تامین کننده خدمات لجستیکی 2PL اساسا تجهیزات محور فرض می شود به این معنی که خود مالک امکانات حمل و نقل و ابزار و لوازم مربوط به آن است.باربری ها در ایران بهترین نمونه برای این نوع خدمات لجستیک هستند. اولین تصور کلی از ” مردی با وانت ” به عنوان یک فرد یا شرکت که کالای شرکت های دیگر را با وانت ( یا هرنوع خودروی حمل بار دیگر ) حمل می کند از این نوع لجستیک سرچشمه می گیرد.
لجستیک سوم شخص : 3PL
3PL یعنی چه؟ 3PL اولین بار در اوایل دهه 1970 برای شناسایی شرکت های بازاریابی چند وجهی در قراردادهای حمل و نقل از این اصطلاح استفاده شد. امروزه 3PL اولین گزینه برای برونسپاری زنجیره تامین است. یک ارائه دهنده خدمات لجستیک 3PL اولین بخش از یکپارچه سازی زنجیره تامین را در شکلهای زیر ارائه می دهد.
- حمل و نقل و هماهنگ کننده امور حمل و نقل
- انبارداری شامل مدیریت موجودی و بارانداز
- بسته بندی و لیبل گذاری
با این توضیحات یک تولید کننده می تواند با استفاده از یک شرکت 3PL کلیه امور حمل و نقل ، انبارداری ، بسته بندی و توزیع کالای خود را برونسپاری کند. بیشتر شرکت های 3PL انعطاف پذیر هستند به گونه ای که شما می توانید از انواع خدمات آن ها بر اساس نیاز خود مراحل بیشتر یا کمتری را انتخاب کنید.هایپربار در شرایط فعلی به عنوان یک 3PL فعالیت می کند و جهت تامین کنندگان فروشگاه های زنجیره ای کلیه خدمات لازم در این چارچوب را بعلاوه خدمات افزون تر مانند رهگیری آنلاین و ارائه عکس رسید تحویل به فروشگاه را در پورتال مجهز خود ارائه می نماید.
لجستیک چهارم شخص : 4PL
4PL یعنی چه ؟ راه حل لجستیکی 4PL مشتمل است بر یک تامین کننده خدمات لجستیکی مستقل یا بی طرف که به عنوان نماینده یا کارگزار عمل می نماید. یک شرکت 4PL به منظور تامین بهترین خدمات برای نیازمندی های مشتری خود ممکن است با یک یا چند شرکت 3PL ارتباط برقرار کرده و امور را هماهنگ نماید. بنابراین 4PL همه مزایای 3PL ها را داشته و همچنین موارد زیر را نیز شامل می شود.
- مدیریت پروژه ، منبع یابی و مذاکره
- استراتژی حمل و نقل و تجزیه و تحلیل آن
- مشاوره خدمات حمل و نقل
- نقطه تماس واحد ( رابط میان مشتری و شرکت های پیمانکار )
لجستیک پنجم شخص : 5PL
5PL یعنی چه ؟ 5PL شامل یک راه حل لجستیکی کاملا یکپارچه می باشد که تمام زنجیره تامین را از طریق تامین کنندگان خدمات چندگانه و برونسپاری شده از شروع تا پایان دربر می گیرد.این یکپارچه سازی باید از طریق کاربرد راه حل های IT حاصل شود تا از سراسر زنجیره تامین در لحظه ( real-time ) دید کاملی ارائه دهد.تامین کننده خدمات لجستیک 5PL الزاما باید کل زنجیره تامین را صرف نظر از اینکه چه تعداد تامین کننده خدمات در آن حضور دارند کنترل کند. لاز به ذکر است با استفاده از فناوری ، راه حل 5PL بهترین گزینه برای تجارت الکترونیک است.
لجستیک ششم شخص : 6PL
6PL یعنی چه؟ 6PL که در زمینه خدمات لجستیک هنوز عمدتا یک تئوری و فرضیه است یک زنجیره تامین کاملا یکپارچه و تاحدی خودکار است که اجرا و نظارت آن به وسیله هوش مصنوعی انجام می شود و اغلب تحت عنوان ” مدیریت زنجیره تامین بوسیله هوش مصنوعی ” معرفی می شود.گرچه اکنون این مدل یک تئوری محسوب می شود ولی مدارکی وجود دارد که نشان می دهد کاربرد هوش مصنوعی در طول زنجیره تامین مزایای فناورانه عظیمی خواهد داشت. مثلا زنجیره تامینی که در آن سیستم هوش مصنوعی گنجانده شده باشد می تواند بر سراسر زنجیره تامین با استفاده از روند ها ، سفارش الگوها ، پیش بینی مدل ها و ارسال فعالانه دستورالعمل های بالادستی نظارت داشته باشد. به عبارت دیگر یعنی تولید کالا ، ارسال فرمان برای تحویل به انبار یا پیداکردن و نمایش ناهنجاری ها ، همه و همه به صورت خودکار انجام می شوند. با پیشرفتهایی که امروزه در خودروهای خودران ، ربات های انبار و پهبادهای حمل بار شاهد هستیم برخی از اجزای 6PL درحال حاضر مورد استفاده قرار گرفته اند.