خدمات لجستیکی

شرکت خدمات لجستیک و انواع خدمات لجستیک

لجستیک چیست؟ لجستیک یا Logistics  اساساً فرآیند انتقال چیزها (مواد خام یا کالاهای تکمیل‌شده) از یک مکان به مکان دیگر است. حمل و نقل بار و انبارداری دو فعالیت اصلی شرکت خدمات لجستیکی هستند. لجستیک در اصل بخشی از فعالیت‌های زنجیره تامین کالا است. اگر فردی در حوزه مدیریت شرکت خدمات لجستیکی فعالیت کند، به اوlogistician  گفته می‌شود. 

ما در این مقاله به سوال «لجستیک چیست؟» پاسخ داده و انواع خدمات لجستیکی را که توسط شرکت خدمات لجستیکی ارائه می‌شوند بررسی می‌کنیم. در انتها به سطوح خدمات لجستیک نیز می‌پردازیم.

لجستیک چیست؟

در پاسخ به این سوال که «لجستیک چیست؟» باید بگوییم به فرآیند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل کارآمد و مؤثر جریان کالاها، خدمات و اطلاعات مرتبط، از مبدأ تا نقطه مصرف به منظور انطباق با نیازهای مشتری لجستیک گفته می‌شود. به عبارت دیگر، لجستیک عبارت است از هماهنگی و مدیریت جریان منابع بین نقطه مبدا و نقطه مصرف، به منظور رفع نیازهای مشتری یا مشتریان. 

اکنون که متوجه شدیم لجستیک چیست، خوب است بدانیم نقش مدیریت لجستیک چیست و یک شرکت خدمات لجستیکی چه می‌کند؟ 

نقش مدیریت لجستیک چیست؟ شرکت خدمات لجستیکی چه می‌کند؟ 

نقش اصلی مدیریت لجستیک و در حقیقت شرکت خدمات لجستیکی شامل برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جریان‌های رو به جلو و معکوس انتقال کالا و همچنین، ذخیره‌سازی کالاها و اطلاعات مرتبط به‌منظور برآورده‌کردن نیازهای مشتری است.

هدف اصلی یک شرکت خدمات لجستیکی انجام موثر و کارآمد تمام کارها در زنجیره تامین است. همه جنبه‌های زنجیره تامین باید توسط شرکت خدمات لجستیکی در نظر گرفته شوند. این جنبه‌ها عبارت‌اند از حمل و نقل، موجودی، انبارداری عمومی، بسته‌بندی محموله، امنیت، اسناد و سیستم‌های اطلاعاتی. 

برای تضمین این‌که محصول نهایی، نیازهای مشتری را از نظر کیفیت، کمیت و به موقع بودن برآورده می‌کند، هر یک از این اجزا باید توسط شرکت خدمات لجستیکی به‌طور دقیق برنامه‌ریزی و هماهنگ شده و در سطوح خدمات لجستیک جای بگیرند. 

اما اهمیت لجستیک چیست؟ و چرا هر جامعه‌ای به شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات نیاز دارد؟

اهمیت لجستیک چیست؟

پس از اطلاع از پاسخ دو سوال «لجستیک چیست؟» و «نقش مدیریت لجستیک چیست؟» اکنون به پاسخ این سوال می‌پردازیم که «اهمیت لجستیک چیست؟»

فرقی نمی‌کند که تولیدکننده باشید یا فروشنده، در هر حال می‌توانید با تکنیک‌های بازاریابی یا به روش دهان‌به‌دهان به مشتریان خود دسترسی پیدا کنید. اما، محصول شما با این روش‌ها منتقل نمی‌شود، بلکه باید توسط شرکت خدمات لجستیکی منتقل گردد. 

همان‌طور که می‌بینید بدون خدمات لجستیک، همه تلاش‌ها و هزینه‌هایی که برای تبلیغ محصولات انجام می‌دهید بدون نتیجه خواهد بود. تنها یک شرکت خدمات لجستیکی خوب می‌تواند محصولات را به شکل امن در نقاط مختلف و حتی در سراسر یک کشور و بین کشورهای مختلف منتقل کند. 

در مواردی که کارخانه تولیدکننده کوچک باشد، می‌تواند فرآیند حمل و نقل را خود به عهده گرفته و یا از خدمات شرکت‌های حمل و نقل بهره بگیرد، اما برای شرکت‌های بزرگ و سامان‌یافته، استفاده از انواع خدمات لجستیک که به‌وسیله شرکت خدمات لجستیکی ارائه می‌شوند، اجتناب‌ناپذیر است. برخی از تولید‌کنندگان بزرگ، در داخل خود بخشی به عنوان لجستیک برای حمل بار بین شهری طراحی می‌کنند و برخی دیگر تصمیم به برون‌سپاری انواع خدمات لجستیک می‌گیرند. 

این تصمیم‌گیری به مدیریت، اهداف و هزینه‌های تولید‌کننده یا کارخانه و کارگاه مورد نظر وابسته است. 

مراحل چرخه لجستیک چیست؟

انواع خدمات لجستیک چیست؟

مزایای مدیریت لجستیک کدام است؟بخش1

لجستیک از آن دست عباراتی است که می توان درباره آن ساعتها گفت و نوشت و خواند بی آنکه مطلب تمام شود. پس از همین ابتدای کلام معلوم می شود که کار سختی در نوشتن این مقاله در پیش روی ماست چراکه دامنه معانی و کاربردهای آن بسیار وسیع است و از علوم نظامی تا صنایع و تجارت می توان ردپای این کلمه را یافت.

همانطور که تجارت و کسب و کار امروزی پیشرفت خود را مدیون علوم و فنون نظامی از گذشته های دور می دانند لجستیک نیز برای اولین بار در گذشته های دور و در مقوله ها و محیط های نظامی مطرح شد و در ادامه با پیشرفت بشر و پیچیده تر شدن جوامع و ارتباطات راه خود را به سایر بخش ها و از جمله کسب و کار ها باز کرد.

معنی لجستیک

اجازه دهید ابتدا تعریفی نسبتا جامع از موضوع بحث خود ارائه دهیم و با توافق بر روی آن به بخش های دیگر موضوع بپردازیم. در ویکیپدیا نوشته شده است:

لجستیک یا آماد(به انگلیسی: Logistics) به حرکت مواد، خدمات، پول و اطلاعات در داخل یک زنجیره تأمین گفته می‌شود. همچنین Logistics شامل حرکت در داخل یک مجموعه، نظارت بر ورود و خروج محموله‌ها و کالاها، و جریان اطلاعات در سرتاسر زنجیره تأمین می‌شود.

در علوم نظامی، منظور از آماد و لجستیک، حفظ زنجیره ی تأمین با نیروهای نظامی، با وجودی که دشمن به دنبال به هم زدن آن است، می‌باشد. در تدارکات نظامی، افسران تدارکات نحوه و زمان انتقال منابع به مکان‌های مورد نیاز را مدیریت می‌کنند.

لجستیک شامل یکپارچه‌سازی اطلاعات، حمل و نقل، موجودی کالا، انبارداری، جابه‌جایی کالا و بسته‌بندی و در مواردی شامل امنیت نیز می‌شود. Logistics قسمتی از زنجیره تأمین است که ارزش زمان و مکان را به آن می‌افزاید.

در فرهنگ معین معنی لجستیک به این شکل مطرح شده است:(لُ جِ ) [ انگ . ] (اِ. ) بخشی از علوم نظامی که به حمل و نقل افراد و تجهیزات ارتش اختصاص دارد.

در فرهنگ عمید هم این معنی برای لجستیک آورده شده است:از فنون لشکرکشی، مربوط به حمل ونقل، لشکرکشی و تدارکات لشکر.

در فرهنگ لغت آکسفورد برای لجستیک این توضیح آمده است:قسمتی از علوم نظامی که وظیفه تهیه و تحویل آماد و جابجایی مواد و افراد و تجهیزات را دارد. همین‌طور Logistics به صورت عمومی شاخه‌ای از علوم مهندسی است که سیستم‌های انسانی به‌جای سیستم‌های ماشینی ایجاد می‌کند.

همانگونه که می بینیم تمرکز این کلمه بر روی علوم و فنون نظامی است.برای اینکه بخش معنی کلمه را به پایان برده و به بخش های دیگر نوشته بپردازیم اجازه دهید به ریشه کلمه هم گریزی بزنیم. این لغت ریشه‌ای یونانی دارد و در موارد نظامی برای جابجایی جنگ‌افزار، مهمات و جیره غذایی در مواقع حرکت از مکان اصلی به سمت خط مقدم استفاده می‌شود. در زبان یونانی، رومی و امپراتوری رم شرقی، نظامیانی وجود داشتند با نام LOGISTIKAS که وظیفه مسائل مالی و تقسیم مایحتاج بر عهده آنان بوده‌است.

انواع لجستیک

همانگونه که معانی مختلفی برای این کلمه 6 حرفی وجود دارد که ما فقط چندتای آن ها را در این نوشته آوردیم در مورد انواع آن هم نظرات مختلفی وجود دارد. داخل مرزهای یک کشور ، خارج از مرزهای کشور ، معکوس ، سبز ، اضطراری ، تولید ، توزیع ، نظامی ، لجستیک کسب و کار ، کلان ، خرد ، استاندارد ، درونی و بیرونی تنها عناوینی هستند که هر یک شامل یک یا چند پاراگراف شرح و توضیح نیز می باشند ولی نگارنده جهت هدفمند کردن بحث با توجه به عنوان نوشته و ارتباط بهتر و معنادارتر آن ها با کسب و کارها این دسته بندی را انتخاب کرده است.

درونی

فرایند انتقال مواد خام و اجزا، از تامین‌کننده به تولیدکننده را لجستیک درونی یا (Inbound Logistics) می‌گویند. مدیریت لجستیک درونی اغلب شامل سفارش‌دهی خودکار و سفارش گردانی می‌شود و به این ترتیب، تولیدکنندگان همیشه مواد مورد نیاز برای تولید کالاهای جدید را دراختیار خواهند داشت. اگرچه فهرست مواد خام و اجزا بسیار گسترده است، اما هدف برای همه آنها یکسان است: تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان و کالاهای مورد نیاز آنها، برای  حفظ جریان محصولات در زنجیره تامین، به سمت مشتریان و کاربران نهایی.

به عبارت دیگر لجستیک درون کارخانه بر فعالیت‌های لجستیکی فرایند تولید تمرکز دارد و کلیه فعالیت‌های اجرایی، مدیریتی، نظارتی و کنترلی است که بر جریان و نگهداری کالا (اعم از مواد اولیه، کالای در جریان ساخت و محصول نهایی) از لحظه ورود مواد اولیه تا هنگام خروج محصول از سایت تولیدی اعمال می‌شود. به بیانی دیگر، کلیه فعالیت‌های پشتیبانی تولید که مرتبط با جریان فیزیکی و اطلاعاتی کالا در محدوده فضای تولید می‌باشد را می‌توان نوع درونی دانست.

بیرونی

انتقال محصولات و کالاهای ساخته شده به یک مرحله دیگر در زنجیره تامین لسجتیک بیرونی یا (Outbound logistics) است. Outbound logistics می‌تواند به معنای انتقال محصولات از تولیدکنندگان به انبار، مراکز سفارش گردانی یا مراکز توزیع و همچنین ارسال آنها به مشتریان، خرده فروشان یا سایر مقاصد نهایی باشد.

این نوع که تالی یا لجستیک توزیع نیز می‌گویند بر ارسال و توزیع محصول نهایی از کارخانه به دست مشتریان تمرکز دارد.اگر مدیریت لجستیک ورودی یک سازمان ناکارآمد باشد، باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای در فرآیندهای لجستیک بیرونی آنها می‌شود و در نهایت، کل زنجیره تامین را مختل می‌کند.

لجستیک معکوس

لجستیک معکوس (Reverse logistics): لجستیک معکوس، فرایند بازگرداندن کالاها در زنجیره تامین ، از مصرف کننده یا کاربر نهایی به مرکز سفارش گردانی، مرکز توزیع، خرده فروشی ها و تولیدکنندگان است. Reverse logistics معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که محصولات آسیب دیده یا از لحاظ ساخت با مشکل مواجه باشند، نیاز به تعمیر یا نوسازی داشته باشند یا عمر مفیدشان به پایان رسیده باشد و نیاز به روش‌های خاصی برای دفع دارند. فرایند لجستیک معکوس از نقطه فروش آغاز شده و تا نقطه دفع ادامه دارد.به بیانی دیگر لجستیک معکوس فرآیند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جابجایی کالا از گیرنده به فرستنده است که عموماً با هدف پس گرفتن کالا یا امحاء آن صورت می‌پذیرد